Rozpoznanie choroby

Chorobę rozpoznaje się na podstawie kryteriów klasyfikacyjnych ACR z 1987 roku – obejmują one pięć kryteriów klinicznych, jedno immunologiczne i jedno radiologiczne:

1. sztywność poranna stawów – sztywność poranna stawów i wokół stawów utrzymująca się przez godzinę lub więcej aż do pojawienia się poprawy;
2. zapalenia trzech stawów i więcej – stwierdzony przez lekarza jednoczesny obrzęk lub wysięk w trzech lub więcej stawach (poszerzenie obrysu kostnego nie spełnia tego kryterium);
3. zapalenie stawów ręki – zapalenie jednego stawu (nadgarstkowego, międzypaliczkowego bliższego, stawów śródręczno-palcowych);
4. symetryczne zapalenie stawów – zapalenie stawów symetryczny o podobnym przebiegu i w tym samym czasie, obustronne zapalenie stawów śródręczno-palcowych, międzypaliczkowego bliższego oraz śródstopno-paliczkowego spełnia to kryterium, nawet jeśli nie jest idealnie symetryczne;
5. guzki reumatoidalne – stwierdzone przez lekarza zmiany podskórne w postaci niebolesnych guzków, które lokalizują się po stronie wyprostnej lub w okolicach stawów;
6. obecność czynnika reumatoidalnego we krwi – wykazana sprawdzona metodą;
7. zmiany radiologiczne – nadżerki osteoporozy przystawowej zajętych stanem zapalnym stawów na RTG ręki lub nadgarstka.

Aby postawić diagnozę w kierunku RZS, muszą być spełnione przynajmniej cztery kryteria, a objawy choroby powinny się utrzymywać przez sześć i więcej tygodni. Następnie należy przeprowadzić:

• dokładne badania podmiotowe i przedmiotowe układu ruchu;
• badania laboratoryjne: OB, CRP, obecność czynnika reumatoidalnego, obecność przeciwciał, morfologię krwi, proteinogram osocza, aktywność ALT i AST w surowicy (enzymy wątrobowe), stężenie kwasu moczowego, kreatyniny i elektrolitów w surowicy, badanie ogólne moczu, badanie płynu stawowego;
• RTG: rąk, stóp i innych zajętych stawów, prawidłowe wyniki badań powinno się potwierdzić w obrazie USG i w rezonansie magnetycznym.

Jeśli wyniki badań wskazują na RZS wykonuje się badania dodatkowe oceniające stan chorego. Pełne rozpoznanie powinno opierać się na klasyfikacji postępu choroby wg Steinbrockera:

• okres I (wstępny) – w obrazie radiologicznym widać osteoporozę przystawową;
• okres II (zmian umiarkowanych) – w obrazie radiologicznym obok osteoporozy przystawowej, obserwuje się także zwężenie szpar stawowych, dochodzi do zaniku mięśni w sąsiedztwie zajętych stawów, zapalenia ścięgien i powstawia guzków okołostawowych;
• okres III (zmian ciężkich) – w obrazie radiologicznym stwierdza się osteoporozę przystawową oraz nadżerki powierzchni stawowych, stawy są podwichnięte lub przeprostowane, zanik mięśni jest uogólniony, powstają guzki okołostawowe, dochodzi do zapalenia ścięgien;
• okres IV (końcowy) – osteoporoza przystawowa w obrazie radiologicznym jest powikłana zrostami włóknistymi lub kostnymi, obserwuje się uogólniony zanik mięśni, guzki okołostawowe i zapalenia ścięgien, stawy są zniekształcone i usztywnione.

Ponadto ocenia się aktywność choroby według wskaźnika DAS28, przy czym wynik badania jest rezultatem działania matematycznego, w którym uwzględnia się liczbę zajętych i liczbę bolesnych stawów. Wpływa na niego także OB oraz ogólna ocena aktywności pacjenta. Sprawność fizyczną w RZS klasyfikuje się następująco:

1. zdolność do wykonywania bez trudności wszystkich codziennych czynności;
2. zdolność wykonywania normalnych czynności pomimo utrudnień spowodowanych ograniczeniem ruchomości jednego lub kilku stawów;
3. zdolność wykonywania tylko nielicznych codziennych czynności i samoobsługi lub ich całkowite upośledzenie;
4. unieruchomienie dużego stopnia lub całkowite (w łóżku albo na wózku), przy częściowej lub całkowitej utracie zdolności do samoobsługi.

Reumatoidalne zapalenie stawów należy różnicować z chorobami, w których przebiegu dochodzi do zmian zapalnych w obrębie stawów, szczególnie rąk. Zajęcie tych struktur układu ruchu może wystąpić w chorobach tkanki łącznej, takich jak:

• toczeń rumieniowaty układowy,
• twardzina układowa,
• zapalenie skórno-mięśniowe i wielomięśniowe,
• układowe zapalenie naczyń,
• polimialgia reumatyczna,
• zapalenie stawów związane z zakażeniem wirusowym lub bakteryjnym lub powikłane bakteryjnym zapaleniem wsierdzia,
• wczesny okres łuszczycowego zapalenia stawów,
• zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,
• zespół Reitera,
• zapalenia stawów w chorobach jelit.

Komentarze czytelników

Masz więdzę na temat RZS? Podziel się nią z innymi w komentarzach. Dziękujemy! :)

Musisz mieć włączone javascript, aby wyświetlać komentarze.

Dodaj komentarz

Imię Email (nie będzie widoczny) Komentarz
Przepisz powyższy kod 5000